Grčka bela vina se u Srbiji uglavnom svrstavaju u vrstu egzotičnih vina. Čini se da je više zastupljeno crno vino, međutim, to ne znači da je kvalitet grčkih belih vina umanjen.
Grčko vinarstvo
Grčko vinarstvo je preteča modernog vinarstva jer je vino još u vreme starih Grka dobilo status pića kojim se označava imućnost, uspeh i zdravlje. Oduvek je vino bilo glavno piće na proslavama, svečanostima i vojnim pobedama. Veliki filozofi su obavezno vodili rasprave uz vino.
Kako je nastalo vinarstvo?
Ne zna se tačno kada je počelo vinarstvo, ali arheološki nalazi kažu da je otprilike to bilo 3500 godine p.n.e. Uz maslinovo ulje, može se reći da je vino jedno od najvažnijih produkata Grčke, te se smatra da se kolonizacijom ti produkti kasnije šire na druge zemlje poput Italije, Francuske i Španije.
Ranije, stari Grci, koristili su borovu smolu koja je davala vinu totalno drugačiji ukus od onoga što mi danas poznajemo. Godinama se vino prerađivalo i danas imamo prepoznatljiv ukus vina nazvan – retzina.
Otomansko carstvo i zamiranje vinarstva
Tokom vladanja Otomanskog carstva, vinarstvo zamire polako, ne jer su Turci zabranili uzgajanje vinove loze, već su porezi bili ogromni. U XX veku vinogradi po Grčkoj su uglavnom uništeni usled ratova.
Srednji vek i obnova vinarstva
Kad je reč o srednjem veku, vino je bilo niskog kvaliteta i niske su bile i cene. Međutim, sa novim dobom i ulaskom Grčke u EU polako se dižu i kvalitet i cena. Danas, modernu grčku industriju vina predvode poznate vinarije poput Boutari, Achaia-Clauss, D.Kourtakis i Tsantali.
Prvi zakon o vinu datira iz 1971. godine. On se revidira 1981. ulaskom Grčke u EU. Zakon se zasniva na AOC klasifikaciji tj. vina se dele prema geografskom poreklu – OPAP i OPE. Unutar te dve kategorije, dalje se katergorizacija nastavlja na 28 vina, koja se dalje kategorišu na dva nivoa – Reserve (minimum odležavanja 2 godine, 6 meseci u buretu; za crvena i 3) i Grand Reserve (odležavaju minimum 3 godine, a 12 u buretu; za crvena 4 godine).
Postoje još dve kategorije – Topikos Oenos (vin de pays – vina iz raznih regija, od raznih vrsta grožđa) i Epitrapezios Oenos (stona vina, koja su miks raznih vrsta sa raznih područja).
Grčko kopno čini 70% kontinentalni predeo, a 30% su ostrva. Tamo gde je uzgajanje moguće, mogu se naći masline i grožđe. Proizvodnja grožđa jeste intenzivna, međutim u drugim zemljama se količinski više grožđa proizvedi usled većih obradivih površina.
Jedna od zanimljivosti o grožđu je da je 75% belo grožđe!
Najpoznatije vrste belog vina su:
- Assyrtico – grožđe na Santoriniju koje daje osvežavajuć i elegantan ukus vinu
- Muscat Blanc a Petit Grains – proizvodi se aromatično i slatko vino () karakteristično za Patri i Peloponez)
- Robolla – uzgaja se na Kefaloniji i vino ima ukus voća i mineralnosti. Doneta u Grčku u 13 veku.
- Roditis – suva, jednostavna vina (Peloponez)
- Savatiano – najšire rasprostranjeno u Grčkoj
- Moschofilero – roze boje, a dobija se belo vino! Aromatična vina jakih ukusa.
- Malagousia – raste sve više i sve više je popularna u regionu Makedonije. Vina imaju intenzivne arome.
- Tu su i Athiri, Debina, Lagorthi…
Za vinarstvo, najvažnije ostrvo u Grčkoj jeste Krit. Ukupna površina je oko 730 hiljada hektara, a proizvede se 800 miliona litara – 13. mesto u svetu kada je reč o proizvodnji vina.
Kada je reč o Srbiji, grčka vina su retka na policama po marketima ali brend TOP ekskluzivno za vas donosi Tradicionalno belo suvo grčko vino sa prepoznatljivim ukusom borove smole Retsina malamatina.
Proizvodeno od isključivo autohtonih grčkih sorti Savatjano i Roditis, ovo vino ima neodoljiv ukus i aromu.
